راهنمای جامع اینکوترمز ۲۰۲۰: هر آنچه باید بدانید
آیا می‌دانید یک اشتباه کوچک در قوانین اینکوترمز ۲۰۲۰ می‌تواند چه خسارات سنگینی به تجارت بین‌المللی شما وارد کند؟ در دنیای پویای تجارت بین‌الملل، دانستن قوانین اینکوترمز نه یک مزیت، بلکه یک ضرورت حیاتی برای هر کسب و کاری است که در صادرات و واردات کالا فعالیت می‌کند. اینکوترمز ۲۰۲۰ مجموعه‌ای از اصطلاحات استاندارد بین‌المللی است که به طور دقیق مشخص می‌کند مسئولیت‌ها، هزینه‌ها و ریسک‌های مرتبط با تحویل کالا بین فروشنده و خریدار چگونه تقسیم می‌شود.
در این پست جامع، به طور کامل به بررسی:
- اصول اساسی اینکوترمز ۲۰۲۰ و نقش حیاتی آن در تجارت بین‌الملل
- توضیح ساده و کاربردی مسئولیت‌های فروشنده و خریدار در هر قانون اینکوترمز
- راهنمای گام‌به‌گام برای انتخاب بهترین قانون اینکوترمز برای هر قرارداد فروش خاص
می‌پردازیم.
قوانین اینکوترمز چه کاری انجام می‌دهند؟
قوانین اینکوترمز (Incoterms) به عنوان اصطلاحات تجاری بین‌المللی، نقشی کلیدی در تسهیل و شفاف‌سازی معاملات بازرگانی ایفا می‌کنند. این مجموعه قوانین که شامل یازده اصطلاح سه حرفی رایج مانند CIF و DAP است، وظایف و مسئولیت‌های فروشنده و خریدار را در قراردادهای خرید و فروش کالا مشخص می‌کند.
به طور دقیق‌تر، قوانین اینکوترمز تعیین می‌کنند که چه کسی مسئول حمل و نقل، بیمه کالا، تهیه مدارک حمل و نقل و اخذ مجوزهای صادرات و واردات است.
علاوه بر این، این قوانین به شفاف‌سازی نقطه انتقال ریسک کالا از فروشنده به خریدار و همچنین تقسیم هزینه‌های مرتبط با معامله از جمله هزینه‌های حمل، بسته‌بندی، بارگیری و تخلیه کمک شایانی می‌کنند.
در نهایت، اینکوترمز با ارائه چارچوبی مشخص در ده ماده (بخش A برای فروشنده و بخش B برای خریدار)، به کاهش اختلافات و سوء تفاهمات در تجارت بین‌المللی کمک کرده و فرآیند مبادلات تجاری را روان‌تر می‌سازند. استفاده از اصطلاحات اینکوترمز به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد تا با اطمینان و وضوح بیشتری در بازارهای جهانی فعالیت کنند.
قوانین اینکوترمز چه کاری انجام نمی‌دهند؟
قوانین اینکوترمز به خودی خود قرارداد فروش نیستند و نمی‌توانند جایگزین آن شوند. آنها برای بازتاب رویه‌های تجاری برای نوع خاصی از کالاها و برای هر نوع کالایی طراحی شده‌اند. آنها به همان اندازه می‌توانند برای تجارت محموله‌های فله‌ای سنگ آهن، کانتینرهای تجهیزات الکترونیکی، یا هر محموله دیگری استفاده شوند.
قوانین اینکوترمز به موارد زیر نمی‌پردازند:
- اصلاً قراردادی برای فروش وجود دارد یا خیر.
- مشخصات دقیق کالاهای فروخته شده. (مثلاً کیفیت، کمیت و غیره)
- زمان، مکان، روش یا ارز پرداخت قیمت.
- راهکارهای قانونی که برای نقض قرارداد فروش می‌توان دنبال کرد.
- بیشتر پیامدهای تاخیر و سایر نقض‌های انجام تعهدات قراردادی.
- تاثیر تحریم‌ها.
- تعیین تعرفه‌ها.
- ممنوعیت‌های صادرات یا واردات.
- فورس ماژور (حوادث غیرمترقبه) یا سختی شرایط.
- حقوق مالکیت معنوی.
- روش، محل، یا قانون حل اختلافات در صورت بروز نقض قرارداد.
شاید مهم‌تر از همه، باید تاکید کرد که قوانین اینکوترمز به انتقال مالکیت کالا ی فروخته شده نمی‌پردازند.
زبان مشترک اینکوترمز
اینکوترمز مثل یک زبان مشترک بین فروشنده و خریدار در تجارت بین‌المللی است. این قوانین مشخص می‌کنند که در پروسه حمل و نقل و تحویل کالا، چه کسی مسئول چه کاری است. (مثل هزینه حمل، بیمه، ریسک تلف شدن کالا و غیره).
فرض کنید شما دارید یک کالا را از خارج از کشور می‌خرید؛ اینکوترمز به شما می‌گوید چه کسی تا کجا چه مسئولیتی دارد.
اما اینکوترمز همه چیز نیست! اینکوترمز فقط بخشی از یک قرارداد بزرگتر به اسم “قرارداد فروش” است. اینکوترمز درباره خود کالا، قیمت، نحوه پرداخت پول، یا اینکه اگر مشکلی پیش آمد چه کار باید کرد، حرفی نمی‌زند. این‌ها چیزهایی هستند که باید جداگانه در قرارداد فروش خودتان مشخص کنید.
هفت قانون اینکوترمز ۲۰۲۰ برای هر شیوه حمل و نقل عبارتند از:
- EXW
- FCA
- CPT
- CIP
- DAP
- DPU
- DDP
چهار قانون اینکوترمز ۲۰۲۰ برای حمل و نقل دریایی و آبی عبارتند از:
- FAS
- FOB
- CFR
- CIF
خلاصه قوانین اینکوترمز ۲۰۲۰
EXW – تحویل در محل کار (Ex-Works) یا تحویل در انبار (Ex-Warehouse)
- تحویل در محل کار به این معنی است که فروشنده کالا را در محل کار خود یا محل تعیین‌شده دیگری (مانند کارخانه، کارگاه، انبار و غیره) در اختیار خریدار قرار می‌دهد.
- فروشنده نیازی به بارگیری کالا بر روی وسیله نقلیه باری ندارد. همچنین نیازی به ترخیص کالا برای صادرات، در صورت لزوم، ندارد.
FCA – تحویل به حمل‌کننده (Free Carrier)
- فروشنده کالا را به حمل‌کننده یا شخص دیگری که توسط خریدار تعیین شده است، در محل کار فروشنده یا محل تعیین‌شده دیگری تحویل می‌دهد.
- به طرفین توصیه می‌شود تا حد امکان نقطه تحویل دقیق در محل تعیین‌شده را به صراحت مشخص کنند. زیرا ریسک در آن نقطه به خریدار منتقل می‌شود.
به‌روزرسانی ۲۰۲۰: امکان صدور بارنامه با عبارت “بارگیری شده روی عرشه” را فراهم می‌کند.
FAS – تحویل کنار کشتی (Free Alongside Ship)
- تحویل فروشنده زمانی انجام می‌شود که کالا در کنار کشتی (مثلاً روی اسکله یا بارج) که توسط خریدار در بندر حمل و نقل تعیین‌شده مشخص شده است، قرار گیرد.
- ریسک فقدان یا آسیب به کالا زمانی منتقل می‌شود که کالاها کنار کشتی قرار گیرند. خریدار از آن لحظه به بعد تمام هزینه‌ها را بر عهده دارد.
FOB – تحویل روی عرشه کشتی (Free On Board)
- فروشنده کالا را روی عرشه کشتی که توسط خریدار در بندر حمل و نقل تعیین‌شده مشخص شده است تحویل می‌دهد، یا کالاهایی را که قبلاً به این صورت تحویل داده شده‌اند، تهیه می‌کند.
- خریدار از لحظه‌ای که کالا روی عرشه کشتی قرار می‌گیرد، مسئولیت تحمل کلیه هزینه‌ها و ریسک‌ها را بر عهده می‌گیرد. بنابراین خریدار هزینه حمل و نقل بین‌المللی، بیمه و هرگونه هزینه بعدی را پرداخت خواهد کرد.
- هزینه‌های فروشنده شامل تحویل کالا به بندر حمل و نقل، هزینه‌های بارگیری روی کشتی و عوارض، مالیات‌ها و ترخیص گمرکی صادرات است.
- هزینه‌های خریدار شامل هزینه‌های حمل و نقل اصلی (کرایه حمل) از بندر بارگیری تا بندر مقصد، هزینه‌های تخلیه در بندر مقصد و عوارض، مالیات‌ها و ترخیص گمرکی واردات در کشور مقصد است.
CFR – هزینه و کرایه حمل (Cost and Freight)
- فروشنده کالا را روی عرشه کشتی تحویل می‌دهد یا کالاهایی را که قبلاً به این صورت تحویل داده شده‌اند، تهیه می‌کند.
- ریسک فقدان یا آسیب به کالا زمانی منتقل می‌شود که کالاها روی عرشه کشتی قرار گیرند.
- فروشنده باید قرارداد حمل و نقل را ببندد و هزینه‌های مربوط به حمل کالا به بندر مقصد تعیین‌شده را بپردازد.
CIF – هزینه، بیمه و کرایه حمل (Cost, Insurance and Freight)
- فروشنده کالا را روی عرشه کشتی تحویل می‌دهد. یا کالاهایی را که قبلاً به این صورت تحویل داده شده‌اند، تهیه می‌کند. ریسک فقدان یا آسیب به کالا زمانی منتقل می‌شود که کالاها روی کشتی قرار گیرند.
- فروشنده باید قرارداد حمل و نقل را ببندد و هزینه‌های مربوط به حمل کالا به بندر مقصد تعیین‌شده را بپردازد.
- فروشنده همچنین برای پوشش بیمه در برابر ریسک فقدان یا آسیب به کالا در حین حمل و نقل به نفع خریدار قرارداد می‌بندد.
- خریدار باید توجه داشته باشد که تحت CIF، فروشنده فقط ملزم به اخذ بیمه با حداقل پوشش است. اگر خریدار مایل به داشتن پوشش بیمه بیشتری باشد، باید یا به صراحت با فروشنده در این مورد توافق کند یا ترتیبات بیمه اضافی خود را انجام دهد.
CPT – کرایه حمل تا… پرداخت شده (Carriage Paid To)
- فروشنده کالا را به حمل‌کننده یا شخص دیگری که توسط فروشنده تعیین شده است. در محل توافق شده (در صورت وجود چنین محلی که بین طرفین توافق شده باشد) تحویل می‌دهد.
- فروشنده باید قرارداد حمل و نقل را ببندد و هزینه‌های مربوط به حمل کالا به محل مقصد تعیین‌شده را بپردازد.
CIP – کرایه حمل و بیمه تا… پرداخت شده (Carriage And Insurance Paid To)
- فروشنده همان مسئولیت‌های CPT را دارد، اما همچنین برای پوشش بیمه در برابر ریسک فقدان یا آسیب به کالا در حین حمل و نقل به نفع خریدار قرارداد می‌بندد.
- خریدار باید توجه داشته باشد که تحت CIP، فروشنده فقط ملزم به اخذ بیمه با حداقل پوشش است. اگر خریدار مایل به داشتن پوشش بیمه بیشتری باشد. باید یا به صراحت با فروشنده در این مورد توافق کند یا ترتیبات بیمه اضافی خود را انجام دهد.
DAP – تحویل در محل (Delivered At Place)
- تحویل فروشنده زمانی انجام می‌شود که کالا بر روی وسیله حمل و نقل رسیده و آماده تخلیه در محل مقصد تعیین‌شده، در اختیار خریدار قرار گیرد.
- فروشنده کلیه ریسک‌های مربوط به حمل کالا به محل تعیین‌شده را بر عهده دارد.
DPU – تحویل در محل تخلیه شده (Delivered At Place Unloaded) (جایگزین Incoterm 2010 DAT)
- DPU یک قانون جدید اینکوترمز است که جایگزین اینکوترمز سابق DAT (تحویل در ترمینال) شده است.
- تحویل فروشنده زمانی انجام می‌شود که کالا تخلیه شده و در محل مقصد تعیین‌شده، در اختیار خریدار قرار گیرد.
- فروشنده کلیه ریسک‌های مربوط به حمل کالا به محل مقصد تعیین‌شده و تخلیه آن در آنجا را بر عهده دارد.
DDP – تحویل با پرداخت عوارض گمرکی (Delivered Duty Paid)
- تحویل فروشنده زمانی انجام می‌شود که کالا، ترخیص شده برای واردات بر روی وسیله حمل و نقل رسیده و آماده تخلیه در محل مقصد تعیین‌شده، در اختیار خریدار قرار گیرد.
- فروشنده کلیه هزینه‌ها و ریسک‌های مربوط به حمل کالا به محل مقصد را بر عهده دارد. آنها باید کالا را نه تنها برای صادرات بلکه برای واردات نیز ترخیص کنند عوارض مربوط به صادرات و واردات را بپردازند و کلیه تشریفات گمرکی را انجام دهند.
- تحت DDP، فروشنده کلیه هزینه‌های حمل و نقل، از جمله ترخیص گمرکی واردات، عوارض و مالیات‌های واردات و هرگونه هزینه اضافی مربوط به تحویل کالا به محل مقصد تعیین‌شده را پرداخت می‌کند.
تحویل، ریسک و هزینه‌ها در قوانین اینکوترمز ۲۰۲۰
درک دقیق از مفهوم محل تحویل در قوانین اینکوترمز ۲۰۲۰ برای طرفین تجاری بسیار مهم است. زیرا این مکان مشخص‌کننده مسئولیت‌ها، هزینه‌ها و انتقال ریسک در معاملات بین‌المللی و داخلی است. انتخاب صحیح قانون اینکوترمز و تعیین دقیق محل تحویل از بروز اختلافات و مشکلات احتمالی در تجارت جلوگیری می‌کند.
اهمیت مکان مشخص شده در اینکوترمز ۲۰۲۰
برای اطمینان از عملکرد صحیح قوانین اینکوترمز ۲۰۲۰، درج یک مکان یا بندر مشخص همراه با اصطلاحات اختصاری اینکوترمز (مانند CIP لاس وگاس یا CIF لس آنجلس) ضروری است. این مکان مشخص شده، بسته به قانون اینکوترمز ۲۰۲۰ انتخاب شده، نقش کلیدی در تعیین نکات مهم قرارداد تجاری دارد.
تعریف محل تحویل
مکان مشخص شده تعیین می‌کند که کالا در چه نقطه یا بندری به طور قانونی “تحویل” شده تلقی می‌شود، به این معنی که مسئولیت کالا از فروشنده به خریدار منتقل می‌گردد. این مکان همچنین به عنوان “محل تحویل” شناخته می‌شود و نقشی اساسی در تعیین زمان و مکان انتقال ریسک و هزینه‌ها دارد.
نقش مکان در حمل و نقل و مقصد نهایی
مکان یا بندر تعیین شده مشخص می‌کند تا کجا فروشنده موظف است حمل و نقل کالا را ترتیب داده و هزینه‌های مربوطه را پرداخت کند. این مکان به عنوان مقصد نهایی نیز شناخته می‌شود. به ویژه در قوانین گروه D اینکوترمز ۲۰۲۰ که در آن محل تحویل و مقصد نهایی یکسان هستند.
محل تحویل در بند A2 اینکوترمز
در تمام قوانین اینکوترمز ۲۰۲۰، بند A2 قرارداد، “محل تحویل” را به طور دقیق تعریف می‌کند. این محل تحویل می‌تواند نزدیک به فروشنده (مانند قوانین EXW و FCA) یا نزدیک به خریدار (مانند قوانین DAP، DPU و DDP) باشد، بسته به شرایط توافق شده.
اهمیت محل تحویل در انتقال ریسک
محل تحویل مشخص شده در بند A2 نقطه حیاتی برای انتقال ریسک از فروشنده به خریدار است. طبق بند A3، پس از تحویل کالا در این محل، ریسک از بین رفتن یا آسیب دیدن کالا به خریدار منتقل می‌شود و فروشنده دیگر مسئولیتی در قبال حوادث پس از این نقطه ندارد.
تقسیم هزینه‌ها بر اساس محل تحویل
محل تحویل همچنین نقش محوری در تقسیم هزینه‌ها بین فروشنده و خریدار طبق بند A9 ایفا می‌کند. به طور کلی، هزینه‌های حمل و نقل و بیمه کالا تا قبل از محل تحویل بر عهده فروشنده و هزینه‌های پس از آن بر عهده خریدار خواهد بود.
نقاط تحویل
قوانین F و C اینکوترمز: تحویل در مبدا، مسئولیت‌های متفاوت
اگر به دنبال درک تفاوت‌های کلیدی قوانین F و C اینکوترمز هستید، باید بدانید که هر دو گروه به عنوان “فروش حمل” شناخته می‌شوند. این بدان معناست که تحویل کالا توسط فروشنده در مبدا و قبل از حمل و نقل اصلی انجام می‌گیرد. درک این نکته برای تجار بین‌المللی و فعالان حوزه صادرات و واردات بسیار حیاتی است.
محل تحویل کالا در قوانین F و C
در تمامی قوانین گروه F و C اینکوترمز مانند FOB، CIF، CFR، CPT، CIP و FCA، نقطه تحویل کالا در محل فروشنده و قبل از شروع حمل اصلی است. به طور مثال:
- در قوانین دریایی اینکوترمز مثل CFR ،CIF و FOB، تحویل زمانی صورت می گیرد که کالا بر روی عرشه کشتی در بندر بارگیری قرار می‌گیرد.
- در قوانین CPT و CIP، تحویل کالا با سپردن آن به متصدی حمل (شرکت حمل و نقل زمینی، هوایی یا ریلی) انجام می‌شود.
- در قانون FCA، تحویل زمانی است که کالا بر روی وسیله حمل خریدار بارگیری شده یا به متصدی حمل و نقل منتخب خریدار تحویل داده شود.
انتقال ریسک در قوانین F و C
نکته حیاتی در گروه‌های F و C اینکوترمز انتقال ریسک (خطر آسیب یا از بین رفتن کالا) در مبدا و قبل از حمل اصلی از فروشنده به خریدار است. فروشنده با تحویل کالا در مبدا، وظیفه خود را انجام داده و دیگر مسئولیتی در قبال رسیدن یا نرسیدن کالا به مقصد ندارد. این موضوع در قراردادهای تجاری بین‌المللی اهمیت بالایی دارد.
تفاوت اساسی قوانین F و C: مسئولیت حمل و نقل
تفاوت کلیدی بین قوانین F و C اینکوترمز در مسئولیت هماهنگی و پرداخت هزینه حمل و نقل پس از تحویل کالا است. در قوانین گروه F، خریدار مسئول هماهنگی و پرداخت هزینه‌های حمل و نقل کالاست. در مقابل، در قوانین گروه C، این وظیفه بر عهده فروشنده است که هزینه حمل و نقل تا مقصد تعیین‌شده را پرداخت می‌کند.
مقصد در قوانین C اینکوترمز
در قوانین C اینکوترمز، ذکر مقصد نهایی در نام قانون (مثلاً CIF بندر مقصد) ضروری است. اما مهم است توجه داشته باشید که این مقصد، محل تحویل کالا نیست. محل تحویل همچنان در مبدا و قبل از حمل اصلی است، اما فروشنده موظف به انعقاد قرارداد حمل تا آن مقصد مشخص‌شده می‌باشد. این تمایز بین محل تحویل و مقصد در اینکوترمز گروه C بسیار مهم است.
چطور اینکوترمز ۲۰۲۰ را در قراردادتان بیاورید؟
درج دقیق و صحیح اینکوترمز ۲۰۲۰ در قراردادهای تجاری جهت جلوگیری از ابهام و اختلافات احتمالی ضروری است. برای اطمینان از اجرای صحیح قوانین اینکوترمز ۲۰۲۰ در قرارداد خود، به نکات کلیدی زیر توجه کنید:
ذکر صریح اینکوترمز ۲۰۲۰
به وضوح در قرارداد خود به اینکوترمز ۲۰۲۰ اشاره کنید. از عباراتی مانند “CIF شانگهای اینکوترمز ۲۰۲۰” یا “DAP [آدرس دقیق] اینکوترمز ۲۰۲۰” استفاده نمایید. عدم ذکر سال ممکن است منجر به تفسیرهای نادرست و مشکلات حقوقی شود.
اهمیت تعیین مکان دقیق
مکان مشخص شده در کنار قانون اینکوترمز انتخابی، نقشی حیاتی در تعیین محل تحویل کالا و انتقال ریسک دارد. در قوانین گروه های E، F و D، مکان تعیین شده، محل تحویل کالا است؛ در حالی که در گروه C، این مکان، مقصد پرداخت هزینه حمل توسط فروشنده را نشان می‌دهد.
جلوگیری از ابهام در مکان تحویل
عدم تعیین دقیق بندر بارگیری در قراردادهای FOB یا مقصد در قراردادهای CPT، می‌تواند سردرگمی و اختلاف بین واردکننده و صادرکننده ایجاد کند. برای جلوگیری از این مشکلات، تا حد امکان جزئیات جغرافیایی دقیق مکان را در قرارداد ذکر نمایید.
عدم نیاز به علامت تجاری
هنگام استفاده از اصطلاحات اینکوترمز ۲۰۲۰ در قرارداد صادرات و واردات خود، نیازی به استفاده از علامت تجاری ® نیست.
- با رعایت این نکات، قرارداد شما به طور شفاف منطبق با قوانین اینکوترمز خواهد بود و از بروز مشکلات احتمالی در حمل و نقل و تحویل کالا جلوگیری می‌کند.
مشاوره بازرگانی و لجستیک با بهراب
بدون شک در مراحل پیچیده لجستیک تجاری، داشتن یک راهنمای متخصص بیش از پیش اهمیت پیدا می‌کند. گروه بازاریابی بهراب، با اتکا به دانش و تجربه کارشناسان خود در حوزه لجستیک، نه تنها به عنوان مشاور، بلکه به عنوان همکار استراتژیک در کنار شما خواهد بود تا با راهنمایی‌های دقیق و کارآمد، مسیر پر فراز و نشیب تجارت را برایتان هموار سازد. اجازه دهید تا با تکیه بر تخصص ما، با اطمینان بیشتری گام در عرصه تجارت بگذارید و شاهد بهینه‌سازی فرآیندهای لجستیکی و در نهایت، رسیدن به موفقیت‌های چشمگیر باشید.
