راهنمای صادرات به روسیه و CIS: مجوزها و گواهینامه‌های لازم
ضرورت آگاهی از قوانین صادرات و واردات به روسیه و CIS
صادرات به روسیه و کشورهای مستقل مشترک المنافع (CIS) به عنوان یک فرصت تجاری جذاب، نیازمند درک عمیق از چالش‌ها و فرصت‌های موجود در این بازارهاست. در واقع، صادرات، فرآیندی پیچیده و چندوجهی است که شامل مراحلی همچون تحقیق بازار، یافتن مشتریان هدف، رعایت مقررات گمرکی و قوانین تجارت بین‌الملل و مدیریت ریسک‌های مرتبط می‌شود. این راهنما با هدف تشریح مدارک و گواهینامه‌های لازم برای ورود به این بازارها، اطلاعات جامع و کاربردی را در اختیار تولیدکنندگان ایرانی قرار می‌دهد. در پست قبلی به بررسی قوانین و مقررات مرتبط با صادرات و واردات در ایران پرداختیم و در این پست، به بررسی فرصت‌های موجود، چالش‌های پیش رو، راهکارهای عملی و مراحل ضروری برای صادرات محصولات ایرانی به روسیه و کشورهای مستقل مشترک المنافع خواهیم پرداخت و به شما کمک خواهیم کرد تا با آگاهی کامل و برنامه‌ریزی دقیق، در این بازارهای نویدبخش به موفقیت دست یابید.
نگاهی به بازار روسیه و کشورهای CIS
بازار روسیه و کشورهای CIS به خاطر منابع طبیعی فراوان، نیروی کار کارآمد و موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود، اهمیت ویژه‌ای در اقتصاد جهانی دارد. به عنوان بزرگترین کشور جهان، روسیه با مساحتی حدود ۱۷.۱ میلیون کیلومتر مربع، شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران را به دلیل پتانسیل‌های تجاری و اقتصادی به سمت خود جذب می‌کند.
اتحاد CIS
در سال ۱۹۹۱، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، کشورهای مستقل مشترک المنافع CIS شکل گرفتند. این اتحادیه، کشورهایی با سنت‌ها، زبان‌ها و ادیان متفاوت را در بر می‌گیرد.اعضای اولیه این اتحادیه شامل ارمنستان، آذربایجان، بلاروس، گرجستان، قزاقستان، قرقیزستان، مولداوی، روسیه، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان و اوکراین بودند. در طول ۳۰ سال گذشته، تحولات بسیاری در این کشورها رخ داده و هر یک مسیر توسعه‌ای متفاوتی را دنبال کرده‌اند. با این حال، به دلیل پیوندهای تاریخی، سیاسی و اقتصادی، این کشورها همچنان منطقه‌ای همگن تلقی می‌شوند.
روسیه و کشورهای مستقل مشترک المنافع
امروز کشورهای CIS که شامل ۹ کشور مستقل است، به دلیل ارتباطات تاریخی و فرهنگی، فرصت‌های بسیار زیادی را برای سرمایه‌گذاری و تجارت فراهم می‌کنند. این کشورها به طور عمده در صنایع نفت و گاز، کشاورزی، تکنولوژی و تولیدات صنعتی فعال هستند و هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.
روسیه با سهم ۷۵ درصدی از تولید ناخالص داخلی منطقه، بزرگترین قدرت آن محسوب می‌شود. قزاقستان (۸ درصد) و اوکراین (۵.۸ درصد) در رتبه‌های بعدی قرار دارند. اقتصاد آذربایجان به عنوان صادرکننده جهانی نفت، در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است. ازبکستان نیز با اجرای پروژه‌های متعدد با حمایت نهادهای بین‌المللی مانند بانک بازسازی و توسعه اروپا، رشد قابل توجهی را تجربه کرده است.
گواهینامه GOST R چیست و چه زمانی مورد نیاز است؟
گواهینامه GOST R مخفف Gosstandard به معنای استاندارد ملی است. این گواهی، تاییدیه‌ای است که نشان می‌دهد یک محصول با استانداردهای ملی روسیه (GOST R، GOST EN، GOST R IEC، GOST R ISO و غیره) مطابقت دارد. این گواهی می‌تواند اختیاری یا اجباری باشد.
گواهینامه اجباری برای واردات و فروش محصولات در فدراسیون روسیه الزامی است. گواهینامه اختیاری برای ارتقای محصول و/یا تولید کننده در بازار از نظر فروش و بازاریابی در نظر گرفته شده است.
قانون روسیه در خصوص صدور گواهینامه، اکثر کالاها را به سه دسته تقسیم می‌کند:
کالاهای مشمول صدور گواهینامه اجباری
کالاهای مشمول اظهارنامه انطباق
کالاهای غیر مشمول صدور گواهینامه انطباق
برای واردات برخی از محصولات از دسته‌های ذکر شده، ممکن است گواهی‌های دیگری نیز مورد نیاز باشد:
گواهینامه ثبت بهداشتی اتحادیه گمرکی
گواهینامه ثبت تجهیزات پزشکی
گواهینامه حفاظت از لایه ازن
گواهینامه ایمنی آتش نشانی
گواهی‌های دیگر
این گواهی‌ها توسط مقامات دولتی یا سازمان‌های خصوصی مجاز از سوی دولت از طریق سیستم اعتباربخشی صادر می‌شوند.
سیستم گواهینامه Gost R عمدتاً بر صدور گواهینامه برای محصول نهایی (نه فرآیند تولید) متمرکز است، بنابراین برای هر کالایی که قصد فروش آن را دارید، باید گواهی‌های ذکر شده در بالا را اخذ کنید.
منشاء سیستم گواهینامه Gost R
در سال ۱۹۹۲، پس از پایان اتحاد جماهیر شوروی، سیستم حقوقی فدراسیون روسیه با قانون حمایت از حقوق مصرف کننده (قانون شماره ۲۳۰۰-۱ مورخ ۷ فوریه ۱۹۹۲) ادغام شد. این قانون حق مصرف کننده برای دسترسی به محصولات ایمن و با کیفیت مناسب در بازار و همچنین حق دسترسی به اطلاعات مربوط به ویژگی‌های محصول خریداری شده را تعیین کرد.
برای انطباق با قانون مذکور، آژانس فدرال تنظیمات فنی و مترولوژی و کمیته گمرک روسیه (GTK) فهرستی از محصولات وارداتی را که تحت پوشش حفاظت ارائه شده توسط قانون ۱۹۹۲ قرار می‌گیرند، تدوین کردند. بدین ترتیب، صدور گواهینامه Gost Standard ، که به عنوان Gost شناخته می‌شود، آغاز شد.
منشاء سیستم گواهینامه EAC
جمهوری بلاروس، جمهوری قزاقستان و فدراسیون روسیه از ژوئن 2010 شروع به ایجاد سیستم مقررات فنی یکپارچه کردند. سازمان‌های دولتی سه کشور، اختیارات مربوط به تصویب مقررات فنی را به کمیسیون اتحادیه گمرکی واگذار می‌کنند. در عین حال، این کمیسیون تلاش‌های سه کشور در مورد مقررات فنی را هماهنگ می‌کند. پس از لازم‌الاجرا شدن مقررات فنی اتحادیه گمرکی، هنجارهای ملی (GOSTs) لغو خواهند شد. مقررات فنی تأثیر مستقیمی بر قلمرو سه کشور دارد. فرآیند گواهینامه برای این مقررات، گواهینامه EAC (انطباق اوراسیا) است.
نهادهای اجرایی، کمیسیون اوراسیای اتحادیه گمرکی هستند. در روسیه، آژانس فدرال مقررات فنی و مترولوژی روسیه (Rostechregulirovanie) نهاد اجرایی برای اجرا و نظارت است.
دامنه کالاهای مشمول گواهینامه GOST
هر مقررات فنی، دامنه کالاها و خدماتی را که مشمول گواهینامه اجباری بر اساس هنجارها و استانداردهای اتحادیه گمرکی اوراسیا هستند، توصیف می‌کند. به عنوان مثال:
کالاهایی که تهدید فوری برای سلامت و زندگی انسان هستند (غذا، نوشیدنی، دارو، کالاهای نساجی/لباس، لوازم برقی و غیره)
محصولات و دستگاه‌های قابل اشتعال
خطوط نقاله و ماشین‌آلات فرآوری
مکانیسم‌ها و دستگاه‌هایی که خطر خاصی دارند
سخت‌افزار (مثلاً کمپرسور، بالابر، پمپ‌ها، تجهیزات مورد استفاده در معدن، شیمی، فلزات، صنعت نفت)
سموم دفع آفات و مواد شیمیایی مورد استفاده در بخش کشاورزی
کالاهای دامپزشکی
دامنه محصولات مشمول گواهینامه اجباری، به مرور زمان تغییر می‌کند. اگر محصول شما مشمول گواهینامه اجباری نیست، می‌توانید گواهینامه تطابق داوطلبانه با الزامات و مقررات دولتی را دریافت کنید. به یاد داشته باشید که گواهینامه تطابق، احتمال فروش محصولات شما در قلمرو فدراسیون روسیه و کشورهای CIS را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
چه زمانی گواهینامه تطابق مورد نیاز است؟
برای واردات کالا به قلمرو فدراسیون روسیه، اتحادیه گمرکی و کشورهای CIS، گواهینامه تطابق مربوطه مورد نیاز است. بنابراین، برای جلوگیری از تأخیر و هزینه‌های بالای دیرکرد، توصیه می‌کنیم که از قبل مسائل مربوط به گواهینامه را شروع کنید.
مدت اعتبار گواهینامه‌ها چقدر است؟
یک گواهینامه تحویل برای یک بار تحویل کالا کافی است. اگر شما تولیدکننده هستید و قصد دارید چندین تحویل به چندین مشتری داشته باشید، توصیه می‌کنیم که برای سری تولیدات برای مدت 1، 2، 3 یا در برخی موارد 5 سال گواهینامه دریافت کنید (گواهینامه تطابق با مقررات فنی) (TR)
الزامات فنی و فرآیند صادرات به روسیه
TRCU چیست؟
TRCU مخفف Technical Regulations Customs Union یا مقررات فنی اتحادیه گمرکی است. تمامی کشورهای CIS (مشترک المنافع مستقل)، که پیش از این بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بودند، برای تضمین ایمنی و سلامت کالاهای وارداتی، گواهینامه اجباری را اجرا می‌کنند. روسیه، ارمنستان، بلاروس، قزاقستان و قرقیزستان در حال حاضر مقررات TRCU را اجرا می‌کنند.
محدوده گواهینامه TRCU
محدوده گواهینامه TRCU را می‌توان به طور کلی به موارد زیر تقسیم کرد:
COC (گواهی انطباق)
DOC (اعلام انطباق)
گذرنامه فنی (سوابق اطلاعات تولیدکننده)
توجیه ایمنی (راهنمای نصب و بهره‌برداری، روش راه‌اندازی در زمستان و غیره)
COC و DOC پس از رعایت الزامات مربوط به بندهای ۳ و ۴، توسط نهاد نظارتی محلی صادر می‌شوند.
فرآیند اخذ گواهینامه
اگرچه اخذ گواهینامه TRCU به نظر ساده می‌آید، اما فرآیند پیچیده‌ای است. این فرآیند شامل درک الزامات فنی کار، آموزش و راهنمایی تولیدکننده در زمینه طراحی، بررسی اسناد با توجه به مقررات، بازرسی مرحله‌ای، گردآوری سوابق، ترجمه اسناد و سوابق مورد نظر به دو زبان (انگلیسی و روسی)، ارسال گذرنامه فنی و توجیه ایمنی به نهاد نظارتی، حل و فصل پرس‌وجو‌ها و تسهیل در اخذ COC و DOC می‌شود.
گواهینامه EAC چیست و چه کاربردی دارد؟
گواهینامه EAC یا گواهی انطباق اوراسیا، سندی است که در اتحادیه گمرکی صادر می‌شود. در این سند، ارگان‌های مستقل از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، مطابقت محصول با الزامات ایمنی مشخص شده در مقررات فنی اتحادیه گمرکی را تایید می‌کنند. اتحادیه گمرکی متشکل از سه کشور روسیه، بلاروس و قزاقستان است که سیستم واحدی از استانداردها و مقررات فنی را به تصویب رسانده‌اند.
اعتبار گواهی انطباق در اتحادیه گمرکی
گواهی‌های اعلامیه انطباق و اتحادیه گمرکی که توسط کشورهای عضو اتحادیه گمرکی صادر می‌شوند، در تمام کشورهای عضو معتبر هستند.
ضرورت گواهی انطباق برای ترخیص کالا
ترخیص کالاهای وارداتی به قلمرو گمرکی اتحادیه یا به عبارتی آزادسازی کالاها برای توزیع، بدون ارائه این نوع مدارک امکان‌پذیر نیست.
در چارچوب گواهی انطباق اوراسیا، ۴۷ مقرره وجود دارد که حوزه‌هایی مانند راه‌آهن، تجهیزات ولتاژ پایین و بالا، اسباب‌بازی، ماشین‌آلات و تجهیزات، آسانسورها، تجهیزات در محیط‌های انفجاری و مواد غذایی را پوشش می‌دهند.
فرصت‌ها و چالش‌ها در بازار صادرات به روسیه و CIS
فرصت‌ها
منابع طبیعی:
کشورهای CIS به دلیل ذخایر عظیم نفت، گاز و مواد معدنی، به ویژه برای شرکت‌های فعال در صنایع انرژی و معدن، بازار بسیار جذابی محسوب می‌شوند.رشد اقتصادی:
افزایش تقاضا برای محصولات و خدمات در این منطقه، نشان‌دهنده پتانسیل رشد بالای اقتصادی است که می‌تواند سرمایه‌گذاران را جذب کند.
چالش‌ها
تحریم‌های بین‌المللی:
تحریم‌ها به دلیل مسائل سیاسی ممکن است به طور قابل توجهی تجارت و سرمایه‌گذاری را تحت تأثیر قرار دهند.
تنوع فرهنگی و زبانی:
در این منطقه، وجود زبان‌ها و فرهنگ‌های مختلف می‌تواند به عنوان یک مانع فرهنگی برای کسب‌وکارها عمل کند.
بهینه ترین راهکارها برای صادرات به روسیه و CIS
دریافت گواهینامه صادرات برای تجارت با روسیه و کشورهای CIS، گامی ضروری برای اطمینان از رعایت استانداردها و مقررات بین‌المللی و همچنین افزایش شانس موفقیت در بازارهای هدف است. اگر به دنبال اطلاعات بیشتر در مورد فرآیند اخذ گواهی صادرات، نوع گواهی‌های مورد نیاز برای محصولات مختلف، و یا نیاز به مشاوره در این زمینه هستید، گروه بازاریابی بهراب با تیمی از متخصصان باتجربه آماده ارائه خدمات مشاوره و راهنمایی به شما عزیزان است. ما با درک نیازهای شما و با توجه به شرایط خاص محصولات و بازار هدف، شما را در تمامی مراحل این فرآیند همراهی خواهیم کرد و به شما در رسیدن به موفقیت در صادرات به روسیه و CIS کمک خواهیم نمود. برای کسب اطلاعات بیشتر و یا دریافت مشاوره رایگان، می‌توانید از طریق دکمه زیر و یا شماره تماس‌های درج شده در سایت با ما در ارتباط باشید.
