ایران و جاده ابریشم قرن بیست و یکم: فرصت‌ها و چالش‌ها

در ادامه باید به این نکته بسیار مهم توجه کنیم که کشور ما، با قرارگیری در قلب تمدن‌ها و گذرگاه‌های مهم جغرافیایی و تجاری، به‌طور اجتناب‌ناپذیر با حجم عظیمی از پروژه‌های ترانزیتی بین‌المللی روبرو است. این موقعیت بی‌نظیر، نه تنها فرصت‌های اقتصادی قابل توجهی را برای ایران به ارمغان می‌آورد، بلکه چالش‌ها و مسئولیت‌های خاص خود را نیز به همراه دارد. تصور کنید ایران در یک چهارراه بزرگ و حیاتی ایستاده؛ برخی از این مسیرها درست از دل کشورمان می‌گذرند و به طور مستقیم به نفع ما هستند، از طریق ایجاد اشتغال، رونق اقتصادی مناطق مختلف، افزایش درآمد ارزی و تقویت زیرساخت‌های حمل و نقل کشور. در حالی که برخی دیگر، شاید با اهداف دیگری طراحی شده‌اند و حتی ممکن است رقیبی برای منافع ملی ما باشند، از جمله تلاش برای دور زدن مسیر ایران و کاهش نقش کلیدی آن در تجارت منطقه‌ای و جهانی.

تاثیرات کمربند و جاده بر ایران

پروژه بزرگ  “کمربند و جاده” چین را در نظر بگیرید. این پروژه، در حالی که می‌توانست فرصتی طلایی برای ایران باشد و نام کشورمان در نقشه‌های اولیه آن به عنوان قلب این مسیر دیده می‌شد، به دلیل مجموعه‌ای از عوامل پیچیده از جمله تحریم‌های بین‌المللی، مسائل مربوط به سرمایه‌گذاری و تغییر اولویت‌های برخی از طرف‌های ذینفع، متاسفانه تاکنون سهم چندانی در اجرای آن نداشته‌ایم. این عدم مشارکت فعال، نه تنها یک فرصت از دست رفته است، بلکه می‌تواند تاثیرات منفی بلندمدتی بر جایگاه ترانزیتی ایران در منطقه داشته باشد.

فرصت برای ایران

با این حال، نباید فراموش کنیم که ایران از دیرباز نقشی کلیدی در جاده ابریشم داشته و این جایگاه تاریخی، همچنان می‌تواند اهرمی قدرتمند برای حضور فعال‌تر ما در این پروژه‌های بین‌المللی باشد. میراث جاده ابریشم، گواهی بر توانایی‌های تاریخی ایران در تسهیل تجارت و تبادلات فرهنگی بین شرق و غرب است و می‌تواند مبنایی محکم برای دیپلماسی فعال و مذاکره موثر با شرکای بین‌المللی در پروژه‌های جدید ترانزیتی باشد. با اتکا به این پیشینه غنی و با برنامه‌ریزی استراتژیک و هوشمندانه، ایران می‌تواند جایگاه اصلی خود را در قلب مسیرهای تجاری جهانی بازیابد و از مزایای اقتصادی و سیاسی این موقعیت ممتاز بهره‌مند شود.