توسعه اقتصادی CIS تا سال ۲۰۳۰

جایگاه کشورهای CIS در روابط اقتصادی جهانی

کشورهای عضو CIS دارای منابع عظیمی برای توسعه اقتصادی آینده هستند. این مجموعه‌ کشورها ۱۶ درصد از سرزمین‌های جهان را در بر می‌گیرد و ۲۸۶ میلیون نفر در آن زندگی می‌کنند که معادل ۳.۸ درصد از جمعیت جهان است. کشورهای عضو CIS تقریباً ۳۰ درصد از ذخایر گاز طبیعی و زغال‌سنگ جهان، ۲۰ درصد از نفت، ۳۶ درصد از اورانیوم، ۲۰ درصد از طلا و ۱۳ درصد از زمین‌های قابل کشت را در اختیار دارند.

نوسانات اقتصادی و روند رشد CIS

دهه گذشته، توسعه اقتصادی کشورهای عضو CIS یکنواخت و پایدار نبوده است؛ به‌طوری‌که دوره‌های رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) کل این کشورها با کاهش‌ها (در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۵) و رکودها (۲۰۱۴ و ۲۰۱۶) همراه بوده است. 

در ساختار اقتصادی کشورهای عضو CIS، صنایع با ارزش افزوده کم همچنان غالب هستند. توسعه اقتصادی برخی از کشورهای پس از اتحاد جماهیر شوروی در این دوره تحت تأثیر عوامل خارجی، از جمله تشکیل قیمت‌های جهانی و تقاضا برای محدوده‌ی نسبتاً باریک کالاهای صادراتی، ورود منابع مالی خارجی و ارسال پول از کارگران مهاجر قرار داشته است.

شرایط اقتصادی و شاخص‌های مالی

سال ۲۰۱۹، متوسط تولید ناخالص داخلی به ازای هر نفر در این منطقه ۲۱,۵۹۲ دلار  بوده که بالاتر از متوسط جهانی است. ساختار صادرات و واردات کشورهای این گروه در دهه گذشته تغییرات بنیادی نداشته است. در تقسیم کار بین‌المللی، کشورهای CIS معمولاً به‌عنوان تأمین‌کنندگان کالاهای پرمصرف (انرژی، فلزات و محصولات فلزی، مواد شیمیایی پایه و کودها، انواع مختلف مواد خام صنعتی و کشاورزی) و مصرف‌کنندگان محصولات صنعتی نهایی عمل می‌کنند. در عین حال، برای برخی از گروه‌های کالایی، کشورهای CIS در صادرات جهانی نیز موقعیت‌هایی دارند. سال ۲۰۱۸، CIS معادل ۱۴.۵ درصد از صادرات جهانی انرژی، ۶.۲ درصد از صادرات آهن و فولاد و ۳.۵ درصد از محصولات کشاورزی را به خود اختصاص داد.

پیشرفت در رتبه‌‏بندی‌های جهانی

مواضع برخی از کشورهای CIS در رتبه‌بندی‌های بین‌المللی مانند رقابت‌پذیری جهانی، محیط کسب‌وکار و توسعه ICT بهبود یافته است. این نشان‌دهنده‌ی پیشرفت مستمر کشورهای CIS در مسیر بهبود شیوه‌های مدیریتی، افزایش رقابت‌پذیری اقتصاد و توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات است.

پتانسیل‌های آینده

حرکت‌های اقتصادی در سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ نشان‌دهنده‌ی پتانسیل‌های قابل توجه برای پیشرفت بیشتر در CIS و فرصت‌های موجود برای مدرن‌سازی اقتصادی و اجرای مشترک یک برنامه توسعه فراگیر است. با توجه به منابع طبیعی گسترده و وجود نیروی کار جوان و مستعد، کشورهای CIS می‌توانند با بهره‌گیری از تجربه کشورهای توسعه‌یافته و تقویت همکاری‌های فنی و اقتصادی، جایگاه خود را در بازار جهانی تقویت کنند و به یک بازیگر کلیدی در روابط اقتصادی جهانی تبدیل شوند.